این نخستین بار است که برای طارقعزیز و به خاطر یکی از اتهامهای او حکم مرگ صادر میشود. رسانههای دولتی عراق روز گذشته اعلام کردند که دادگاه عالی جنایی این کشور طارقعزیز را به خاطر مشارکت در سرکوب و کشتار گروههای شیعه در سالهای ابتدای دهه 1990 به اعدام محکوم کرده است.
این دادگاه همچنین حکم اعدام سعدون شاکر، وزیر کشور حکومت بعث و عبد حمید حمود محافظ شخصی صدام را به همین اتهام صادر کرد. طارقعزیز 74 ساله برای نخستین بار در مارس 2009 بهدلیل ارتکاب جنایت ضدبشری و دستداشتن در اعدام 42 تاجر در بغداد در سال 1992، به 15 سال زندان محکوم شد.
گفته میشود وکلای مدافع طارقعزیز بهمدت 30 روز وقت دارند تا درخواست تجدید نظر در این حکم را به دادگاه عالی جنایی عراق ارائه کنند. دادگاه عراق در مدت یک ماه به این درخواست رسیدگی خواهد کرد و درصورت تایید این حکم احتمالا در آن زمان این مقام جنایتکار رژیم صدام اعدام خواهد شد.
این در حالی است که طارقعزیز در زمان دادگاههای خود حاضر نشد هیچ حرفی علیه صدام، دیکتاتور سابق عراق بزند و در تمامی مراحل قضایی او را همچنان «رئیسجمهور» خطاب کرد. به گزارش گاردین، حکم اعدام وی توسط محمد عبدالصاحب، سخنگوی دادگاه عالی جنایی عراق اعلام شد. محمد عبد الصاحب روز گذشته در گفتوگو با این روزنامه اعلام کرد که طارقعزیز احتمالا در هفتهها و ماههای آینده با حکمهای اعدام دیگری مواجه خواهد شد.
در میان گروههای شیعه که طارقعزیز به اتهام سرکوب و کشتار اعضای آن مجرم شناخته شد حزب نوری مالکی، نخستوزیر فعلی عراق هم قرار داشت. وی که سالها بهعنوان نماینده رژیم صدام در سازمان ملل و جامعه بینالمللی فعالیت میکرد، در 25 آوریل سال 2003 در مقابل فرستاده شدن خانوادهاش به اردن خود را تسلیم نیروهای آمریکایی کرد و از آن زمان دادگاههای او همچنان ادامه دارد.
نفوذ طارقعزیز در عراق بعد از جنگ اول خلیجفارس در سال1991 به خاطر خوشخدمتیهایی که او از خود نسبت به صدام نشان داد، بهصورت چشمگیری افزایش یافت. طارقعزیز در ماه آگوست در نخستین گفتوگوی رسانهای خود پس از سقوط حکومت صدام با اینکه پستهایش را بهعنوان یکی از اعضای شورای فرماندهی انقلابی، یکی از رهبران حزب بعث، معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه تایید کرد اما مدعی شد که او قدرتی برای جلوگیری از تصمیمها و اقدامات صدام نداشته است و دستش به خونهای ریخته شده و جنایتهای این رژیم آلوده نیست.
وی در گفتوگو با روزنامه گاردین هم از اقدامات صدام دفاع و ادعا کرد که تاریخ نشان خواهد داد که صدام به کشورش خدمت کرده است! خانواده و وکلای طارقعزیز به بهانه بیماری وی در سالهای گذشته برای آزادی او تلاش گستردهای کردهاند.
ایاد علاوی، رهبر فهرست العراقیه هم در ماه آگوست وقتی متوجه شد که خبرنگار گاردین قرار است بهصورت مستقیم با طارقعزیز مصاحبه کند، گفت: به طارقعزیز بگویید که او را همچنان دوست خود میدانم و هر چند وقت یکبار به او فکر میکنم. علاوی همچنین با وجود جنایتهای متعدد طارقعزیز و اتهامهای متعدد او بدون پنهان کردن تمایل خود برای آزادی طارقعزیز اعلام کرد: بهنظر من زندانی کردن او با این شرایط جسمانی و کهولت سنش کار درستی نیست.
طارقعزیز از فعالیت بهعنوان دیپلمات صدام تا حکم اعدام
طارقعزیز در دهه 1970 بهعنوان وزیر اطلاع رسانی عراق منصوب شد. در سال 1977 وی به شورای فرماندهی انقلاب پیوست. او در سال 1979 معاون نخستوزیر عراق شد. طارق عزیز در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بهعنوان پل ارتباطی رژیم بعثی و آمریکا جهت تامین سلاحهای کشتار جمعی فعالیت گستردهای برای ارتباط با مقامهای واشنگتن داشت.
با فعالیت بهعنوان وزیر امور خارجه رژیم صدام در زمان جنگ خلیجفارس کشورهای جهان با چهره او بیش از گذشته آشنا شدند. وی تا مدتها چهره اصلی دولت عراق در جامعه بینالمللی بود اما آخرین بار وی در 19 مارس 2003 در انظار عمومی ظاهر شد.
طارقعزیز در فهرست افراد تحت تعقیب نیروهای آمریکا در رده چهل و سوم قرار داشت اما 2 هفته پس از سقوط صدام خود را تسلیم نیروهای این کشور کرد. در گفتوگو با روزنامه گاردین وی با ابراز پشیمانی از این اقدام اعلام کرد اگر آن زمان برمیگشت ترجیح میداد که کشته شود. او دوران حبس 15 ساله خود را طی میکند و در ژانویه گذشته به خاطر سکته مدتی در بیمارستان بستری شد.
سران اعدام شده رژیم بعث
صدام حسین، اعدام شده در دسامبر 2006
علی شیمیایی، اعدام شده در ژانویه 2010
برزان ابراهیم التکریتی (برادر ناتنی صدام و رئیس سرویس اطلاعاتی عراق)، اعدام شده در ژانویه 2007